Wypadanie macicy – co to jest i jakie są objawy?
Wypadanie macicy, nazywane również prolaps macicy, to problem zdrowotny, który dotyczy kobiet w różnym wieku – w ciąży, po porodzie czy menopauzie. Jest to stan, w którym macica przemieszcza się w dół, w kierunku przedsionka pochwy, a w cięższych przypadkach może nawet wystawać na zewnątrz. Obniżenie macicy i narządów rodnych mogą być źródłem dużego dyskomfortu i wpływać na jakość życia. Choć często jest tematem tabu, istnieją skuteczne metody leczenia. Rozpoznanie i leczenie tego schorzenia zależy od indywidualnych czynników, dlatego ważna jest konsultacja z ginekolog, który może zaproponować odpowiednie leczenie.Poniżej przedstawiamy objawy, przyczyny i możliwości leczenia wypadania macicy.
Strona Główna > Blog > Wypadanie macicy – co to jest i jakie są objawy?
Spis treści:
Prawidłowe ułożenie macicy to stan, w którym mięśnie dna miednicy mniejszej są mocne i elastyczne, utrzymując macicę, pochwę i pęcherz moczowy w odpowiednim położeniu. Umożliwia to właściwe funkcjonowanie narządów miednicy, zapewniając ich optymalne wsparcie i stabilizację. Poniższe zdjęcie przedstawia prawidłową anatomię narządów miednicy mniejszej bez wypadania ani obniżenia narządów.
Wypadanie narządu rodnego (descensus genitalis) określa zmianę położenia macicy i pochwy. Często może również towarzyszyć obniżenie dolnych dróg moczowych, jelita cienkiego i odbytnicy. Schorzenie to występuje, gdy mięśnie i więzadła podtrzymujące macicę stają się osłabione, co prowadzi do jej przemieszczenia się w dół. Może być wynikiem naturalnego procesu starzenia, urazów poporodowych, otyłości, a także wykonywania ciężkiej pracy fizycznej. Wypadanie pochwy i wypadanie macicy są często używane zamiennie, chociaż technicznie odnoszą się do różnych części narządów rodnych. Warto również zauważyć, że porody, szczególnie te, przy których masa urodzeniowa dziecka przekraczała 4 kg, mogą znacznie zwiększać ryzyko wypadania macicy z powodu większego obciążenia i urazu mięśni dna miednicy. Wypadanie macicy ocenia się w skali POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification System) od 0 do 4 stopnia, gdzie:
● 0 oznacza brak wypadania macicy,
● 1-3 to stopniowe obniżenie macicy,
● 4 to całkowite wypadanie macicy przed srom.
Podział POP-Q jest bardziej szczegółowy niż inne metody klasyfikacji obniżenia narządów rodnych, co pozwala na porównywanie wyników różnych badań. Z tego powodu jest obecnie najczęściej rekomendowany. Polskie Towarzystwo Uroginekologiczne, podobnie jak Międzynarodowe Stowarzyszenie Kontynencji (ICS), zaleca stosowanie skali POP-Q w opisie obniżenia narządów rodnych, uzupełniając ją o szczegółowe informacje dotyczące rodzaju uszkodzenia.
Objawy wypadania macicy mogą się różnić w zależności od stopnia nasilenia schorzenia. Najczęściej
występujące objawy zgłaszane przez pacjentki to:
- Uczucie ciężkości lub ciśnienia w miednicy – Pacjentki często opisują uczucie „ciągnięcia w dół”, które nasila się pod koniec dnia lub po długim staniu.
- Ból dolnej części pleców – Może być spowodowany zmianą pozycji narządów miednicy i naciskiem na dolną część kręgosłupa.
- Problemy z oddawaniem moczu – Obejmują nietrzymanie moczu, częste infekcje dróg moczowych, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, a także trudności z rozpoczęciem mikcji.
- Ból podczas stosunku – Wypadanie pochwy może powodować dyskomfort lub ból podczas stosunku, co może wpływać na życie seksualne pacjentki.
- Widoczne wybrzuszenie w pochwie lub poza nią – W zaawansowanych przypadkach szyjka macicy jest widoczna na zewnątrz pochwy, co jest jednoznacznym znakiem wypadania macicy.
- Problemy z oddawaniem moczu – Oprócz trudności w rozpoczęciu mikcji, pacjentki mogą odczuwać potrzebę częstego odwiedzania toalety, co prowadzi do problemów z codziennym funkcjonowaniem.
- Częste infekcje pęcherza moczowego – Wypadanie macicy zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych, co wynika z nieprawidłowej funkcji pęcherza i jego częstego niedostatecznego opróżniania.
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu – Pacjentki mogą doświadczać wycieku moczu przy kaszlu, śmiechu lub wysiłku fizycznym, co jest wynikiem osłabienia mięśni podtrzymujących pęcherz.
- Zaparcia – Obniżenie narządów rodnych prowadzi również do trudności w defekacji, co jest spowodowane naciskiem na jelito grubę i zmienioną dynamiką miednicy.
- Nietypowe krwawienia z pochwy – Pacjentki mogą zauważyć krwawienia lub plamienia, które są wynikiem podrażnienia ścian pochwy lub innych zmian w obrębie miednicy.
Objawy te często nasilają się podczas długiego stania, podnoszenia ciężkich przedmiotów lub w trakcie aktywności fizycznej, co może prowadzić do znacznego dyskomfortu i ograniczeń w codziennym życiu.
Wypadanie macicy może mieć różne stopnie zaawansowania: Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego (PTUG) wypadanie macicy klasyfikuje się na trzy stopnie.
Tak jak na powyższym zdjęciu:
I stopień – obniżenie macicy lub pochwy, które nie wykracza poza przedsionek pochwy,
II stopień – obniżenie macicy lub pochwy, które przekracza przedsionek pochwy,
III stopień – obniżenie macicy lub pochwy, w którym struktura wychodzi poza przedsionek pochwy, częściowo lub całkowicie.
Wypadanie macicy to schorzenie, które może powodować wiele dolegliwości. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego (PTUG), istnieją różne sposoby leczenia, które zależą od stopnia zaawansowania problemu oraz objawów odczuwanych przez pacjentkę.